Σχολική ετοιμότητα και παιχνίδι

Το παιδί που ξεκινά το σχολείο, έχει να αντιμετωπίσει εντελώς καινούριες συνθήκες από αυτές που ως τώρα γνώριζε. Ετοιμάζεται να μπει σε ένα νέο περιβάλλον, να σχετιστεί με άτομα, συνομηλίκους και δασκάλους, εκτός της οικογένειας και να κατακτήσει νέες δεξιότητες, σημαντικές για τη μετέπειτα εξέλιξή του. Η ομαλή ένταξη του παιδιού στο νέο αυτό πλαίσιο προϋποθέτει τη σχολική ετοιμότητα.

Με τον όρο σχολική ετοιμότητα, εννοούμε ότι το παιδί θα πρέπει να διαθέτει ήδη ορισμένες δεξιότητες που θα το βοηθήσουν να ανταποκριθεί ικανοποιητικά στο σχολείο. Το παιδί που διανύει την πρώτη σχολική ηλικία καλείται να αντιμετωπίσει συγκεκριμένες γνωστικές απαιτήσεις, όπως την εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάκτηση των δεξιοτήτων αυτών είναι έργο πολύπλοκο και προϋποθέτει τη σωματική (ανάπτυξη του εγκεφάλου, κινητική ανάπτυξη, ομιλία), τη γνωστική (νοητικές ικανότητες, προσοχή, μνήμη), αλλά και τη συναισθηματική ωρίμανσή του.

Σήμερα, γνωρίζουμε πλέον ότι υπάρχει η δυνατότητα αύξησης της μαθησιακής ετοιμότητας του παιδιού προσχολικής ηλικίας, με την άσκησή του στις κατάλληλες δεξιότητες. Όμως το πιο σημαντικό εφόδιο του παιδιού για τη σχολική επιτυχία είναι η δεκτικότητά του για μάθηση. Και αυτό μπορούμε να το καλλιεργήσουμε στο παιδί με φυσικό τρόπο, δηλαδή μέσω του παιχνιδιού.

Παίζοντας, τα παιδιά συνδέουν τα ερεθίσματα μεταξύ τους, κινούνται μέσα στο χώρο και τον εξερευνούν, πειραματίζονται και ανακαλύπτουν. Βλέποντας ένα παιδί απλώς να παίζει, πολλές φορές δεν συνειδητοποιούμε ότι την ίδια στιγμή εξασκείται σε δεξιότητες που αργότερα θα του είναι απαραίτητες για να μάθει ανάγνωση, γραφή και μαθηματικά. Κυρίως μέσω του συμβολικού παιχνιδιού, όπου τα παιδιά προσποιούνται σκηνές της καθημερινής ζωής, μαθαίνουν καινούριες έννοιες με τρόπο φυσικό και αβίαστο , με τρόπο που έχει νόημα για τα ίδια.

Μέσω αυτών των καθημερινών εμπειριών, τα παιδιά αναπτύσσουν ένα από τα πιο καθοριστικά προαπαιτούμενα για τη μάθηση, την αίσθηση ότι ο κόσμος είναι ένα μέρος γεμάτο ενδιαφέρον και τη διάθεση να τον εξερευνήσουν. Για να γίνουν «καλοί μαθητές» χρειάζονται να νιώθουν καλά γι αυτό που είναι και για αυτό που κάνουν. Επίσης χρειάζονται να αφιερώσουν χρόνο σε ότι τα ενδιαφέρει, να αντιμετωπίσουν τα λάθη τους, να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους, να αποδεχθούν όρια και κανόνες και να συναναστραφούν με τους συνομηλίκους τους. Αυτά είναι απαραίτητα εργαλεία για την επιτυχή μάθηση στο σχολείο, αλλά και πέρα από αυτό. Όταν δίνουμε στα παιδιά ευκαιρίες για παιχνίδι, τα βοηθάμε να αναπτύξουν τα εργαλεία αυτά της μάθησης.

Στην εποχή μας, η πίεση για επιτυχία ξεκινά πλέον όλο και νωρίτερα στη ζωή του παιδιού. Ως γονιός, σίγουρα είναι δύσκολο να γνωρίζεις πόσο πρέπει να σπρώξεις το παιδί να μάθει στα πρώτα χρόνια της ζωής ή εάν η μάθηση  θα έρθει μόνη της με φυσικό τρόπο. Όταν ο ρυθμός του κάθε παιδιού το επιτρέψει, εκείνο θα μάθει πολύ πιο εύκολα να διαβάζει. Εάν πιέσουμε ένα παιδί πριν εκείνο να είναι έτοιμο, το πιθανότερο είναι ότι θα αναπτύξει συναισθήματα άγχους, ματαίωσης και θυμού, τα οποία θα επηρεάσουν τη διάθεσή του απέναντι σε όλα τα είδη μάθησης.

Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του να επιμένεις κάποιος να κάνει κάτι και του να δημιουργείς το κλίμα μέσα στο οποίο θα θελήσει ο ίδιος να το κάνει. Με αυτό τον τρόπο το παιδί αισθάνεται καλά για τον εαυτό του και για τις ικανότητές του με αποτέλεσμα να θέλει το ίδιο να μάθει.

Παπαστεφάνου Φιλιώ       

Ψυχολόγος - Ειδική Παιδαγωγός

Επικοινωνήστε μαζί μας και μάθετε περισσότερα για τις υπηρεσίες που προσφέρουμε.